Program ?Przyjaciele Zippiego? to międzynarodowy program promocji zdrowia psychicznego dla dzieci w wieku 5-8 lat, który kształtuje i rozwija umiejętności psychospołeczne u małych dzieci. Jest to program znajdujacy się na liście programów rekomendowanych. Uczy on  różnych sposobów radzenia sobie z trudnościami i wykorzystywania nabytych umiejętności w codziennym życiu oraz doskonali relacje dzieci z innymi ludźmi. Nie koncentruje się on na dzieciach z konkretnymi problemami czy trudnościami, ale promuje zdrowie emocjonalne wszystkich małych dzieci.

Jest to cykl spotkań, realizowanych  w pierwszych klasach szkoły podstawowej w oparciu o bardzo starannie opracowane materiały.

Program został zbudowany na założeniu, że małe dzieci można nauczyć radzenia sobie z problemami i trudnościami, dzięki czemu będą lepiej funkcjonować w młodości i w życiu dorosłym, korzystając z tych umiejętności.

Wiek 5-8 lat, to okres rozwojowy, któremu towarzyszy wiele zmian, ogromne tempo uczenia się i nabywania nowych kompetencji. Jest to również etap przekraczania progu szkolnego. Program ?Przyjaciele Zippiego? uczy dzieci, jak radzić sobie ze zmianami i wyzwaniami, jak rozwiązywać konflikty i dobrze funkcjonować w grupie.

Realizując zajęcia, nie mówimy dzieciom, co mają robić, ani: "To rozwiązanie jest dobre a tamto złe". Natomiast zachęcamy dzieci do analizowania sytuacji życiowych i zastanawiania się nad możliwościami postępowania w tych sytuacjach.

Program pokazuje także, jak ważna jest rozmowa z innymi, kiedy odczuwamy smutek lub złość, jak również jak ważne jest słuchanie innych, kiedy oni przeżywają trudne chwile.

Program składa się z sześciu części:

1. Uczucia
2. Komunikacja
3. Nawiązywanie i zrywanie relacji
4. Rozwiązywanie konfliktów
5. Radzenie sobie ze zmianą i stratą
6. Dajemy sobie radę
7. Uczucia

Dzieci uczą się rozpoznawać i nazywać uczucia: smutku, szczęścia, złości, radości, zazdrości i zdenerwowania. Poznają sposoby poprawiania własnego samopoczucia.

2. Komunikacja

W ramach tej części programu dzieci uczą się skutecznej komunikacji: słuchania innych, proszenia o pomoc, mówienia tego, co chcą powiedzieć nawet w niesprzyjających okolicznościach.

3. Przyjaźń

Ta część poświęcona jest przyjaźni. Dzieci uczą się jak nawiązywać i zachowywać przyjaźnie, jak radzić sobie z samotnością i odrzuceniem. Ćwiczą jak mówić przepraszam i jak godzić się z przyjacielem po sprzeczce.

4. Rozwiązywanie konfliktów

Czwarta część dotyczy rozwiązywania konfliktów, w szczególności problemu prześladowania. Dzieci uczą się, co mogą zrobić w sytuacji, gdy ktoś je prześladuje lub prześladowane są inne dzieci.

5. Radzenie sobie ze zmianą i stratą

Ta część stanowi refleksję nad radzeniem sobie ze stratą,  ze zmianami, zarówno wielkimi jak i małymi.

6. Dajemy sobie radę

Ostatnia część stanowi podsumowanie wszystkiego, czego dzieci nauczyły się w czasie programu, czyli znajdowania różnych sposobów radzenia sobie z trudnościami, pomagania innym, oraz adaptowania się do nowych sytuacji.

Program Przyjaciele Zippiego nie mówi dzieciom, co mają robić, ani nie mówi: ?To rozwiązanie jest dobre a tamto złe?. Natomiast zachęca dzieci do analizowania i zastanawiania się nad sobą i różnymi sposobami rozwiązywania trudności.

Program nie koncentruje się wyłącznie na pomaganiu dzieciom, jak mają radzić sobie z własnymi problemami, ale pokazuje, jak ważne jest rozmawianie z innymi, kiedy odczuwamy smutek lub złość, jak ważne jest słuchanie innych, kiedy doświadczają problemów.

W trakcie zajęć pojawia się wiele okazji do zabawy, ćwiczeń i rozmów o sprawach ważnych na tym etapie życia, o przyjaźni, o zmianach jakie zachodzą w nas i wokół nas, o sukcesach i porażkach oraz sposobach radzenia sobie z trudnościami. Dzieci dowiadują się, że potrafią znaleźć rozwiązanie, że warto i można prosić o pomoc, a także uczą się okazywać pomoc innym. Program jest również bardzo dobrze oceniany przez rodziców, którzy mają okazję zaobserwować przemiany swojego dziecka, ale też pochylić się nad jego problemami.

Najważniejszym zadaniem w wychowaniu dzieci jest pomoc w formowaniu pozytywnego wyobrażenia o sobie, by wytworzyły wiarę w siebie oraz poczucie, że gdy dają coś z siebie innym i przyjmują coś od innych, to jednocześnie wzbogacają siebie nawzajem?

Prof. Nada Ignjatović ? Savić

?Strażnicy Uśmiechu? ? program profilaktyki uniwersalnej oraz promocji zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży w wieku 8-15 lat

Strażnicy Uśmiechu 1: 8-10 lat

Strażnicy Uśmiechu 2: 10-15 lat

Celem programu ?Strażnicy Uśmiechu? jest rozwój samoświadomości dzieci,  kształtowanie ich umiejętności życiowych oraz społeczno ? emocjonalnych,  w tym radzenia sobie z trudnymi i nieprzyjemnymi uczuciami, a także umacnianie zaufania do siebie i do innych. Program ten został opracowany w celu wyposażenia uczniów w najważniejsze kompetencje społeczno-emocjonalne, które pozwolą im w przyszłości dobrze funkcjonować, unikać zachowań ryzykownych, ograniczać zagrożenia związane z uzależnieniami.

W efekcie udziału w zajęciach następuje u uczniów wzrost umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych i współpracy, poprawa umiejętności komunikacyjnych i rozwiązywania problemów.

Podstawy teoretyczne programu są połączeniem interaktywnego i konstruktywistycznego podejścia do rozwoju człowieka Lwa Wygotskiego z modelem Porozumienia bez Przemocy Marshalla B. Rosenberga.

Poprzez zajęcia prowadzone w atmosferze zabawy, stwarza się dzieciom możliwość:

• uświadamiania sobie swojej wyjątkowości, wzajemnych różnic i podobieństw,
• wzbogacania swoich doświadczeń i umiejętności radzenia sobie z problemami,
• rozwijania optymalnych strategii przezwyciężania nieprzyjemnych stanów psychicznych,
• rozwijania sztuki wyrażania siebie i komunikacji z innymi,
• umacniania zaufania do siebie i innych.

 Tezy istotne dla programu:

Dziecięce przeżywanie świata i siebie w tym świecie dokonuje się za pośrednictwem dorosłych, którzy pomagają dziecku zmierzyć się z wyzwaniami, prowadząc go na wyższy poziom rozwoju, a jednocześnie chronią go przed doświadczeniami, do których jeszcze nie dorosło;

Dzieci są aktywnymi uczestnikami interakcji;

Gotowe rozwiązania nie istnieją, nie ma gotowych odpowiedzi. Dorosły pytając, nie ma z góry ustalonej odpowiedzi  jaką powinien otrzymać od dziecka. Należy położyć akcent na proces odkrywania i poznawania, a nie na wynik. Rozwój poznawczy następuje poprzez zabawę;

Dorosły pielęgnuje pozytywne nastawienie, komentuje je i stara się podkreślać wszystko to, co jest pozytywne i dobre w każdym z osobna;

Stwarza atmosferę zaufania i akceptacji, bez ocen i krytyki;

Wspiera dziecko i dodaje odwagi, by swoją energię wykorzystywało konstruktywnie, by nie raniło siebie, ani innych.